Arşiv bilgileri kanununa kısmi iptal

Anayasa Mahkemesi, Adli sicil ve arşiv bilgilerinin silinmesi başlıklı 12. maddesinin 1. fıkrasında yer alan Arşiv bilgileri, ilgilinin ölümü üzerine ve her halde kaydın girildiği tarihten itibaren 80 yılın geçmesiyle tamamen silinir madde hükmünü, Kanun’un geçici 2. maddesine ilişkin 1. fıkranın Anayasanın 76. maddesi ile özel kanun hükümleri saklıdır biçimindeki son cümlesi ve 2. fıkranın Anayasanın 76. maddesi ve özel kanunlarda sayılan suç ve mahkumiyetler dışındaki kayıtlar saklıdır bölümlerini Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti.

Anayasa Mahkemesi’nin kararında şu değerlendirmeye yer verildi:
Mahkemelerce verilen mahkumiyet kararlarının arşiv kaydına alınmasının gerekçesini oluşturan durumlar, bazı istisnalar dışında, kişi hakkında ömür boyu hak yoksunluğunu getirmediği, ceza kanunlarında ömür boyu hak yoksunluğu durumuna yer verilmediği ve hak yoksunluğunun belli bir süreyle sınırlandırıldığı belirtildi.

Bir başka ifadeyle, arşiv kaydına alınmanın gerekçesini oluşturan kurumlar ilk mahkumiyet kararından belli bir süre geçtikten sonra kişi hakkında aleyhe bir sonuç doğurmadığı halde, söz konusu kayıtların kişinin ölümüne kadar veya kaydın girildiği tarihten itibaren seksen yıl süreyle arşivde muhafaza edilmesi gibi bir sonuç ortaya çıkmaktadır. Bu durumda, tüm suçlara ilişkin arşiv kayıtlarının bu kadar uzun süre muhafaza edilmesi, suç ve cezaların nitelikleri veya ağırlıkları dikkate alınmadan tüm suçlar için geçerli tek bir sürenin belirlenmesi, bu sürenin arşiv kaydına alınmayı gerekli kılan amaçla orantılı ve makul olmaması nedeniyle Kural, adil ve hakkaniyete uygun bir düzenleme niteliğinde değildir.

Diğer taraftan, kişinin belli bir tarihte aldığı herhangi bir mahkumiyet kararına ilişkin kaydın kişinin ölümüne kadar ya da seksen yıl süreyle muhafaza edilmesi, Anayasa’nın 5. ve 17. maddelerinde belirtilen kişinin maddi ve manevi varlığının geliştirilmesi ilkesi ve cezaların ıslah edici olma amacı ile bağdaşmamaktadır.

Anayasa Mahkeme‘si geçici 2. maddeye ilişkin iptal kararlarının, doğacak hukuksal boşluğun kamu yararını ihlal edici nitelikte görüldüğünden, iptal kararı Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak 1 yıl sonra yürürlüğe girmesine oy birliğiyle karar verdi.